Każdy z nas widział zdjęcia, na których cały kadr jest ostry, ale również takie, gdzie wyraźne są tylko pewne elementy. Głębia ostrości to jedno z najważniejszych narzędzi budujących obraz fotograficzny. Pomaga widzowi skupić się na najważniejszych detalach. Jak świadomie ją wykorzystywać w filmie i fotografii?
Czym jest głębia ostrości?
Głębia ostrości to parametr, który określa zakres odległości, w którym obiekty sprawiają wrażenie ostrych, czyli są dobrze widoczne. Mała głębia ostrości oznacza niewielki obszar ostrej przestrzeni, natomiast duża – wielki zakres wyraźnej przestrzeni, a nawet cały plan może mieć widocznie, nierozmazane kontury.
Co składa się na głębię ostrości?
Bezpośrednio na zakres głębi ostrości mają wpływ następujące elementy:
- Przysłona – im mniejszy otwór względny, czyli wyższa liczba przysłony, tym większa głębia ostrości.
- Ogniskowa – im mniejsza długość, tym większa jest głębia ostrości.
- Odległość przedmiotowa – im mniejsza odległość przedmiotowa, tym mniejsza głębia ostrości.
Głębia ostrości ma związek z odległością od fotografowanego przedmiotu lub postaci. Im większa jest odległość obiektu od tła – tym większe rozmycie. Aby uzyskać największą nieostrość, trzeba otworzyć przysłonę, ustawić najdłuższą ogniskową, zmniejszyć odległość przedmiotową i ustawić jak największą odległość przedmiotu od tła.
Odległość obrazowa – odległość od otworu do materiału światłoczułego w kamerze otworkowej.
Odległość przedmiotowa – odległość od płaszczyzny soczewki do przedmiotu fotografowanego.
W tym miejscu warto wspomnieć, iż produkcja reklam telewizyjnych ukierunkowana na ukazaniu ostrego wizerunku „product placement” na nieostrym tle, opiera się właśnie na świadomym użyciu małej głębi ostrości.
Bokeh – co to jest?
Bokeh to sposób oddawania nieostrości obiektów znajdujących się poza głębią ostrości. Dzięki miękkiemu rozmyciu można wyróżnić z tła główny motyw fotografii. Często stosuje się ten efekt w portretach. Konkretna osoba jest wyraźnie ukazana, natomiast tło pozostaje rozmyte – znajduje się poza głębią ostrości.
Jak wykonać Bokeh? Włącz w aparacie tryb macro, wyłącz lampę błyskową. Wybierz priorytet przysłony – najniższą liczbę. Fotografuj obiekt z bliska. Rób zdjęcie na długiej ogniskowej. Błyszczące rzeczy powinny znajdować się na drugim planie. Wciśnij spust migawki do połowy, a następnie do końca.
Jeśli główny obiekt jest ostry, a elementy znajdujące się w tle i między obiektywem a nim są niewyraźne, mówimy o małej głębi ostrości. Jeśli większość elementów ma widoczne krawędzie, łącznie z tymi znajdującymi się najbliżej obiektywu oraz daleko w tle, mówimy o dużej głębi ostrości.
Od czego zależy ostrość zdjęcia?
Co decyduje o ostrości zdjęcia? Za efekt, jaki możemy uzyskać, w dużej mierze odpowiedzialny jest obiektyw aparatu. Istotny jest także czas naświetlania. Jeżeli będzie zbyt długi, zdjęcia wyjdą w zdecydowanej mierze nieostre z racji tzw. poruszenia, czyli drgnięcia aparatu w czasie naświetlania elementu światłoczułego.
Gdy oglądamy zdjęcia, nasza uwaga zazwyczaj skupia się na najostrzejszych elementach. Głębia ostrości zależy od przysłony, wielkości krążka rozmycia oraz odległości do fotografowanego obiektu. Aby uzyskać wyraziste fotografie, warto świadomie wykorzystywać te parametry.